KODEKS DROGOWY W PRAKTYCE

NIEZNAJOMOŚĆ PRAWA SZKODZI I NIESTETY, NIE ZWALNIA Z ODPOWIEDZIALNOŚCI
Zachęcam więc do zapoznawania się z treścią kolejnych zapisów mających na celu przypomnienie, wyjaśnienie, wytłumaczenie, zaakcentowanie najbardziej istotnych , nie wystarczająco znanych, pamiętanych i właściwie rozumianych, a jakże ważnych zagadnień z zakresu porządku i bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Tak na początek :

KAŻDA osoba znajdująca się na drodze ma obowiązek ZAWSZE zachować ostrożność, a gdy ustawa wymaga SZCZEGÓLNĄ OSTROŻNOŚĆ, oraz unikać WSZELKIEGO DZIAŁANIA, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego, oraz POWSTRZYMAĆ SIĘ OD RUCHU (np. jazdy) w sytuacji, gdyby ruch ten (np. jazda) doprowadzić mógł do zagrożenia (np. nie ruszać z miejsca lub jadąc zatrzymać się, czyli zaniechać jazdy lub wejścia na jezdnię).Z powyższego wynika, że także osoba poruszająca się prawidłowo, zgodnie z przepisami MA OBOWIAZEK zaniechania realizacji swojego prawnego działania, jeśli kontynuowanie mogłoby doprowadzić do zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym powodowanego przez inną osobę (sprawcę) – art. 3 prawa o ruchu drogowym.
Z rozprawy sądowej w sprawie wypadku drogowego w trakcie którego wymuszający pierwszeństwo przejazdu na skrzyżowaniu motorowerzysta został potrącony przez samochód osobowy jadący drogą z pierwszeństwem przejazdu. Pytanie sędziego skierowane do biegłego : ” Czy kierujący samochodem osobowym postąpił zgodnie z przepisami prawnymi i nie miał możliwość przeciwdziałania zaistniałemu wypadkowi ?” Odpowiedź biegłego : „NIE, KIERUJĄCY SAMOCHODEM OSOBOWYM NARUSZYŁ DWIE NORMY PRAWNE KODEKSU DROGOWEGO”
Pierwsza norma prawna, to właśnie art. 3 prawa o ruchu drogowym. A druga ? Druga to art. 25 prawa o ruchu drogowym (Ruch na skrzyżowaniu): „Kierujący pojazdem zbliżając się do skrzyżowania, JEST OBOWIĄZANY ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTROŻNOŚĆ …..”
„Wysoki Sądzie, kierowca samochodu osobowego zbliżając się do skrzyżowania nie zachował nawet tej podstawowej, zwykłej ostrożności a miał obowiązek i możliwość zapobiec zagrożeniu”.

SZCZEGÓLNA OSTROŻNOŚĆ: „- Polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie”.

Kierowca samochodu osobowego został skazany na 1.5 roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania kary na okres 2 lat.

Czy zachowujesz szczególną ostrożność nakazaną prawem ? A czy w ogóle wiesz, gdzie i w jakich sytuacjach jest ona wymagana ? Nie, to co ty człowieku robisz na drodze jako kierowca ? Zamów sobie taryfę lub przenieść się na pustynię (uwaga na wielbłądy) lub na inną, niezamieszkałą planetę. Pomogę ci i zapamiętaj – znajomość i przestrzeganie tych prawnych zasad ratuje twoje życie, życie twoich pasażerów oraz życie innych, także popełniających błędy użytkowników dróg.

Każdy kierujący pojazdem ma prawny obowiązek zachowania szczególnej ostrożności:
– włączając się do ruchu
– zmieniając kierunek jazdy lub zajmowany pas ruchu
– cofając
– wyprzedzając
–zbliżając się do skrzyżowania (każdego i zawsze)
–zbliżając się do przejścia dla pieszych
– zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów
– skręcając w drogę poprzeczną
– zbliżając się do przejazdu kolejowego i przejeżdżając przez przejazd
– w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza
– kierujący rowerem korzystając z drogi dla rowerów i pieszych
– kierujący rowerem korzystając z chodnika lub drogi dla pieszych
– przejeżdżając obok lub jadąc za pojazdem nauki jazdy
– omijając pojazd przewożący zorganizowaną grupę dzieci i młodzieży w czasie jej wsiadania lub wysiadania
– przejeżdżając obok autobusu szkolnego w czasie wsiadania lub wysiadania dzieci
– omijając pojazd przewożący osoby niepełnosprawne w czasie wsiadania lub wysiadania tych osób
ZAPAMIĘTAJ I PRZESTRZEGAJ !

Część II. ZNAKI DROGOWE
Czy znasz i rozumiesz znaki poziome, ostrzegawcze, zakazu, nakazu i informacyjne ? Tak ? Przypuszczam, że wątpię.
Tak na początek:
Zbliżając się do skrzyżowania widzisz przed sobą znak ostrzegawczy „Skrzyżowanie w drogą podporządkowaną występującą z lewej i prawej strony”. Odczytaj ten znak prawidłowo. Odpowiedź podana zostanie w grupie znaków ostrzegawczych.

ZNAKI POZIOME
–LINIA PODWÓJNA CIĄGŁA – rozdziela pasy ruchu o kierunkach przeciwnych i zabrania najeżdżania na nią a także przejeżdżania przez nią (nie dotyczy przejeżdżania w szczególnych przypadkach). Linia ta nie zabrania wyprzedzania.
–LINIA KRAWĘDZIOWA CIĄGŁA – zabrania przejeżdżania przez nią pojazdami samochodowymi (rowery, motorowery, pojazdy zaprzęgowe, ciągniki rolnicze, pojazdy silnikowe wolnobieżne nie są pojazdami samochodowymi). Ponadto linia ta zabrania zatrzymywania się pojazdami na jezdni i na poboczu.
–MIEJSCE ZAREZERWOWANEGO POSTOJU ‚KOPERTA’ – wskazuje miejsce przeznaczone do parkowania tylko niektórych pojazdów. Postój innych pojazdów jest zabroniony (postój to parkowanie a zatrzymanie nie jest ani postojem ani parkowaniem ponieważ trwa tylko do 1 minuty).
–LINIA ZYGZAKOWATA – zabrania zatrzymywania się na niej (najczęściej na przystanku autobusowym bez zatoczki wyznacza strefę przystankową). Linia ta nie zabrania przejeżdżania po niej.
–STRZAŁKA KIERUNKOWA W LEWO – nakazuje skręcenie z tego pasa na najbliższym skrzyżowaniu w lewo. Pozwala również na zawracanie ale tylko na skrzyżowaniach bez sygnalizacji świetlnej, oraz na skrzyżowaniach z sygnalizacją świetlną tradycyjną (kolizyjną) pozwalającą podczas sygnału zielonego na jazdę w każdym kierunku. Oczywiście można też zawracać gdy na naszym sygnalizatorze kierunkowym jest wyświetlony sygnał w postaci strzałki do zawracania lub do skręcania w lewo bądź zawracania. Nie możemy zawracać gdy przed skrzyżowaniem jest znak zakazu zawracania lub znak nakazu skrętu w lewo.

ZNAKI OSTRZEGAWCZE
– SKRZYŻOWANIE DRÓG RÓWNORZĘDNYCH – ostrzega, że na tym pierwszym skrzyżowaniu nie masz pierwszeństwa przejazdu. Po prostu – nie określa pierwszeństwa.
– SKRZYŻOWANIE Z DROGĄ PODPORZĄDKOWANĄ WYSTĘPUJĄCĄ PO OBU STRONACH – nie jest znakiem informacyjnym tylko ostrzegawczym. Ostrzega, że nie zawsze ci z dróg podporządkowanych ustępują pierwszeństwa. A więc noga z gazu, przeniesienie stopy na hamulec i ocena sytuacji. Masz przecież obowiązek zachowania szczególnej ostrożności zbliżając się do KAŻDEGO SKRZYŻOWANIA. Znak ostrzegawczy właśnie ci o tym przypomina.
– USTĄP PIERWSZEŃSTWA PRZEJAZDU – jeden z najważniejszych znaków ostrzegawczych (bez symbolu i jako jedyny trójkątny, skierowany wierzchołkiem do dołu- odwrócony), zdecydowanie wyróżniający się spośród pozostałych znaków ostrzegawczych i identyfikowany także z odwrotnej strony (od tyłu. Znak ten nakazuje bezwzględny obowiązek ustąpienia pierwszeństwa przejazdu wszystkim pojazdom poruszającym się drogą do której dojeżdżasz. WSZYSTKIM DOSŁOWNIE a więc także jadącym nieprawidłowo, np. lewą stroną, wyprzedzającym na skrzyżowaniu, kierowanym przez nietrzeźwych, nie posiadającym uprawnień itp.
Jeśli nie ustąpisz pierwszeństwa i dojdzie do zderzenia to właśnie TY poniesiesz odpowiedzialność jako sprawca kolizji lub wypadku !
– ZNAK OSTRZEGAWCZY „PRZEJŚCIE DLA PIESZYCH ” – nie informuje cię, lecz ostrzega, że zbliżasz się do oznakowanego przejścia na którym mogą być lub na które mogą wkraczać piesi. Zwolnij, nie wyprzedzaj już innych pojazdów, zachowaj szczególną ostrożność i bądź przygotowany do ewentualnego zatrzymania pojazdu.

ZNAKI ZAKAZU
– ZAKAZ RUCHU W OBU KIEREUNKACH – dozwolona jest jazda służb ratowniczych, kierujących pojazdami wymienionymi na tabliczce pod znakiem, osób niepełnosprawnych (inwalidów), oraz osób przewożących inwalidów. Pchanie, prowadzenie pojazdu jako pieszy nie jest zabronione.
– ZAKAZ WJAZDU SAMOCHODÓW CIĘŻAROWYCH – zabrania jazdy samochodem ciężarowym ale tylko o dopuszczalnej masie całkowitej ponad 3,5 tony, ciągnikiem samochodowym, pojazdem specjalnym o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, ciągnikiem rolniczym i pojazdem wolnobieżnym..
– ZAKAZ WJAZDU POJAZDÓW SILNIKOWYCH Z PRZYCZEPĄ – nie dotyczy pojazdów z przyczepą jednoosiową i z naczepą.
– ZAKAZ WJAZDU POJAZDÓW O DŁUGOŚCI PONAD …. m – dotyczy także zespołu pojazdów, których długość (również z ładunkiem) jest większa od podanej.
– ZAKAZ WJAZDU POJAZDÓW O RZECZYWISTEJ MASIE CAŁKOWITEJ PONAD…. TON – w przypadku zespołu pojazdów zakaz dotyczy ich łącznej masy. Słowo „ponad” jest istotne.
– ZAKAZ SKRĘCANIA W LEWO – zabrania też zawracania na najbliższym skrzyżowaniu.
– ZAKAZ ZAWRACANIE – zabrania zawracania do najbliższego skrzyżowania i na najbliższym skrzyżowaniu lub do znaku odwoławczego przed skrzyżowaniem. Nie zabrania skręcania w lewo.
– ZAKAZ WYPRZEDZANIA Z SYLWETKAMI DWÓCH SAMOCHODÓW OSOBOWYCH – zabrania KIERUJĄCEMU POJAZDEM SILNIKOWYM wyprzedzania do najbliższego skrzyżowania lub do znaku odwoławczego pojazdów silnikowych jadących po jezdni. Nie zabrania wyprzedzania pojazdów silnikowych jadących poboczem a także pojazdów nie silnikowych jadących po jezdni. Jeśli jakiś pojazd silnikowy (samochód, motocykl, ciągnik rolniczy, pojazd wolnobieżny) porusza się poboczem to przecież nie ma go na jezdni. Możemy też wyprzedzać inne pojazdy nie silnikowe ( rower, motorower, który nie zalicza się do pojazdów silnikowych) i oczywiście (zanikający) pojazd zaprzęgowy).Oczywiście rowerem, motorowerem, pojazdem zaprzęgowym możemy wyprzedzać wszystko, co się nawinie (jeśli podołamy).
– ZAKAZ WYPRZEDZANIA PRZEZ SAMOCHODY CIĘŻAROWE – zabrania jak wyżej wyprzedzania ciężarówką o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, wyprzedzania ciągnikiem samochodowym, wyprzedzania pojazdem specjalnym o DMC powyżej 3,5 tony. Oczywiście pytanie o przyczepy w/w pojazdów nie ma sensu.
– PIERWSZEŃSTWO DLA NADJEŻDŻAJĄCYCH Z PRZECIWKA – zabrania kierującemu pojazdem wjazdu a pieszemu wejścia na zwężony odcinek, jeżeli zmusiłoby to jadących z przeciwka do zatrzymania się. A więc możemy wjeżdżać, jeżeli istnieje możliwość bezpiecznego przejazdu obok pojazdu jadącego z przeciwka.
Nie możesz wjeżdżać „jeżeli będziesz się starał nie utrudnić ruchu jadącemu z przeciwka”. Staranie nie wystarczy – musi być pewność.
– ZAKAZ POSTOJU W DNI PARZYSTE I NIEPARZYSTE – zakazy nie obowiązują 3 godziny – od 21.00 – 24.00 (czas na przestawianie „pod jutro”)
– ZAKAZ PRZEKRACZANIA PRĘDKOŚCI – gdy znak dopuszcza prędkość większą niż 50 km/godz. na obszarze zabudowanym, dotyczy to TYLKO samochodu osobowego, motocykla i samochodu ciężarowego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 tony . Samochody ciężarowe , ciągniki samochodowe i pojazdy specjalne o DMC powyżej 3.5 t mogą jechać nadal z prędkością dozwoloną w obszarze zabudowanym do 50 km/godz.
– ZAKAZ POSTOJU I ZAKAZ ZATRZYMYWANIA SIĘ – dotyczy tej strony drogi po której jest ustawiony. Do drogi zalicza się jezdnię, pobocze i chodnik. Rów przydrożny nie jest drogą, chociaż jest w pasie drogowym ale nie służy do poruszania się pojazdów i pieszych.
UWAGA : Osoby niepełnosprawne, kierujące pojazdem samochodowym oraz kierowcy przewożący takie osoby, zachowując szczególną ostrożność mogą nie stosować się do zakazów wyrażonych znakami B- 1, 3, 3a, 4, 10, 35, 37, 38, 39.

ZNAKI NAKAZU
– NAKAZ JAZDY W LEWO – zabrania zawracania na tym skrzyżowaniu. Należy znak ten traktować dosłownie.
– DROGA DLA ROWERÓW – zobowiązuje poruszających się rowerami jednośladowymi do jazdy tą drogą a nie jezdnią

ZNAKI INFORMACYJNE
– DROGA Z PIERWSZEŃSTWEM PRZEJAZDU – znaku tego nie odwołuje żadne kolejne skrzyżowanie a więc mamy nadal pierwszeństwo na kolejnych skrzyżowaniach aż do znaku „koniec pierwszeństwa”, znaku „ustąp pierwszeństwa”, „stop” lub „skrzyżowanie dróg równorzędnych”. Bardzo często jednak w miastach znak informacyjny „droga z pierwszeństwem przejazdu” powtarzany jest przed kolejnymi skrzyżowaniami.
– DROGA JEDNOKIERUNKOWA – ten znak informacyjny powtarzany powinien być ( i tak jest ) przed każdym kolejnym skrzyżowaniem. Jeśli mamy długą drogę (ulicę) jednokierunkową, to powinno tam być tyle znaków informacyjnych „droga jednokierunkowa” ile skrzyżowań + 1 znak na początku. Na drodze jednokierunkowej nie jest zabronione cofanie. UWAGA : Nie dotyczy to drogi ekspresowej i autostrady ! Na jezdni jednokierunkowej może być dozwolony ruch rowerów jednośladowych na wyznaczonym na jezdni pasie ruchu w kierunku przeciwnym.
– PARKING ZADASZONY – zabronione jest parkowanie pojazdami zasilanymi z instalacji gazowej ( z uwagi na niebezpieczeństwo pożaru z wybuchem przestrzennym).
– STREFA ZAMIESZKANIA – postój pojazdów dozwolony jest tylko na wyznaczonych do parkowania miejscach, Cały rejon strefy traktujmy jak duże podwórko, na którym dorośli i dzieci czują się jak na własnym podwórku. Zapomnijmy, że mamy sygnał dźwiękowy a wyjeżdżając ze strefy zamieszkania mamy „przechlapane”. Włączamy się do ruchu z obowiązkiem ustąpienia pierwszeństwa WSZYSTKIM uczestnikom ruchu drogowego będącym poza strefą ( „nawalonemu” jak stodoła idącemu po jezdni zygzakiem Józkowi też).

NOWINKI, CIEKAWOSTKI I „ZAGWOZDKI” DROGOWE

Za obecnymi zmianami w prawie o ruchu drogowym nie nadążają już nawet sami autorzy i wnioskodawcy tych zmian. Dochodzi do paradoksalnych, humorystycznych sytuacji, że na pytanie kierowcy na temat pewnych uregulowań kodeksu drogowego, policjant drogówki odpowiada: „Nie wiem jak jest dzisiaj, ale wczoraj wieczorem było jeszcze tak……..”

TEMAT PARKOWANIA NA CHODNIKU
Parkowanie na chodniku było dozwolone pod pewnymi, określonymi w art. 47 warunkami. Jeden z warunków miał brzmienie (pod warunkiem, że: ) – „szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych jest taka, że nie utrudni im ruchu i jest nie mniejsza niż 1,5 m „. Pod koniec 2023 r. pojawiła się, obowiązująca aktualnie taka treść tego samego warunku : – „szerokość chodnika jest nie mniejsza niż 1,5 m i nie utrudni ruchu pieszych”

Widzisz istotną różnicę, bo ja tak . Co na to „fachmani” ?
FACHMANI : „Ustawa nie zmieniła nic w kwestii parkowania na chodniku”.
A więc to samo, ale nie tak samo. Ot, tylko „wygumkowano” z poprzedniego zapisu słowa „pozostawionego dla pieszych”. Z poprzedniego zapisu wynikało, że szerokość chodnika pozostawionego dla pieszych nie mogła być mniejsza, niż 1,5 m, a obecnie szerokość chodnika nie może być mniejsza, niż 1,5 m. Spoko, parkujcie motocyklami .

PIESI NA PRZEJŚCIACH
Jak było ? Pieszy będący na przejściu miał pierwszeństwo przed zbliżającym się do przejścia pojazdem. A więc kierujący pojazdem zbliżając się do przejścia widział już pieszego idącego po pasach i miał tak jechać aby nie utrudniać, nie zagrażać i nie przeszkadzać pieszemu. Jak jest ? Także pieszy wchodzący na przejście ma pierwszeństwo przed zbliżającym się do przejścia pojazdem.
A więc kierujący pojazdem zbliżając się do przejścia może nie widzieć pieszego na przejściu, bo go tam nie ma. Jeszcze nie ma, i może go tam wcale nie będzie ale kierowca obecnie ma obowiązek zwolnic i wytężyć wzrok, szukając pieszych poza jezdnią ( na chodniku, poboczu) i przewidywać, że któryś z nich ma zamiar „władować ” się mu pod koła. Ale który?
EKLSPERT dr Mikołaj Małecki, wykładowca prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim : ” Jeśli w klarownej sytuacji na drodze pieszy równym krokiem idzie przed siebie, obraca się w obie strony tak, że monitoruje sytuację na drodze i w równym tempie zbliża się do przejścia, to choćby znajdował się 5 metrów od jezdni MA JUŻ PIERWSZEŃSTWO PRZED POJAZDEM ZBLIŻAJĄCYM SIĘ DO PRZEJŚCIA ”
Co ja na to? A to, że przed zmianą tego przepisu (art. 13 prawa o ruchu drogowym) obowiązywał i nadal obowiązuje pieszego nakaz zachowania szczególnej ostrożności a także zapis art. 14 zabraniający pieszemu wchodzenia na przejście tuż przed nadjeżdżającym pojazdem.
I jeszcze coś. Eksperckie wyjaśnienie pasuje do pieszego zbliżającego się do przejścia ( i do chodnika) prostopadle do jezdni. A co z pieszymi idącymi chodnikiem równolegle do jezdni, w kierunku zgodnym z kierunkiem nadjeżdżającego pojazdu ? Jak kierowca zgadnie, że pieszy wejdzie na przejście, to pieszy przeżyje.
STATYSTYKI WYPADKOWE
W 2023 r. wypadki na przejściach były na 2 pozycji w/g miejsc wypadkowych w Polsce (2901 wypadków – 13,9 % wszystkich krajowych wypadków). Rok 2020 (pieszy nie miał pierwszeństwa wchodząc na przejście) a zanotowano 2871 wypadków na przejściach ( 12,2 % wszystkich zaistniałych wypadków). Bez komentarza.

Ciąg dalszy jak „złapię oddech”.