HISTORIA BIALSKIEJ „DROGÓWKI”
NARODZINY SŁUŻBY RUCHU DROGOWEGO
W 1928 r. Komendant Policji Państwowej powiatu warszawskiego nadkomisarz M. Sobota w tygodniku „Na Posterunku” napisał:
„Trudno wymagać, aby przeciętny funkcjonariusz PP mógł spełniać czynności, wymagające bardzo dokładnej znajomości warunków pracy oraz elementarnych wiadomości z dziedziny konstrukcji samochodów. Jedynym odpowiednim środkiem zaradczym byłoby powołanie do życia specjalnie zorganizowanych oddziałów policyjnych do potrzeb ruchu kołowego złożonych z funkcjonariuszów odpowiednio wykwalifikowanych”
W tym samym roku z polecenia Komendanta Głównego Policji Państwowej płk. Janusza Jagrym-Maleszewskiego, utworzono sześcioosobowy pluton policji drogowej przy Komendzie Policji Państwowej powiatu warszawskiego. Pierwsi policjanci ruchu drogowego mieli ukończony specjalistyczny kurs na temat znajomości przepisów o ruchu samochodowym oraz szkołę kierowców. Posiadali również prawa jazdy upoważniające do prowadzenia wszystkich rodzajów pojazdów mechanicznych. Do dyspozycji otrzymali dwa motocykle „Harley Dawidson” z dwuosobowymi wózkami bocznymi. W kilkanaście miesięcy później pluton przekształcony został w kolumnę motocyklową z dziewięcioma motocyklami.
Dopiero po 9 latach, 1 lipca 1937 r. w strukturze Policji Państwowej oficjalnie pojawiła się nowa, specjalistyczna służba : POLICJA DROGOWA
Oddelegowano do niej 60, specjalnie przeszkolonych do służby drogowej policjantów, których skierowano do komend wojewódzkich w Warszawie, Łodzi, Krakowie i Kielcach. Do ich dyspozycji przekazano 25 motocykli i 8 samochodów. Taki był oficjalny początek polskiej drogówki, funkcjonującej 2 lata. 17 września 1939 r. na mocy zarządzenia generalnego gubernatora Hansa Franka przestała istnieć cała polska policja. Po wojnie, w drugiej połowie 1945 r. w większych województwach powołano sekcje ruchu drogowego, w mniejszych – tylko pojedyncze stanowiska do tych zadań. Najpoważniejszym mankamentem w tym czasie był brak wyszkolonej kadry oraz brak pojazdów służbowych do wykonywania zadań dynamicznych. Ze sprawozdania sekcji ruchu drogowego0 KWMO w Lublinie z dnia 8 lutego 1947 r.: „Celem usprawnienia pracy sekcji ruchu drogowego należy przydzielić motocykl wyłącznie tylko do celów sekcji, ponieważ obecnie patrole są wysyłane tylko piechotą, a na powiaty samochodami PKS lub koleją „.
Dopiero w maju 1955 r. we Wrocławskim Ośrodku szkolenia Kadr Technicznych MO zorganizowano pierwszy, specjalistyczny, 6 – miesięczny kurs dla kandydatów nowej służby ruchu drogowego. Kurs ukończyło 305 milicjantów. Kolejny kurs odbył się w Piasecznie k. Warszawy, gdzie powstał pod koniec 1956 r. Ośrodek Szkolenia Służby Ruchu Drogowego MO, przekształcony w 1965 r. w Szkołę Ruchu Drogowego im. Franciszka Zubrzyckiego. Piaseczyńska „akademia” funkcjonowała ponad ćwierć wieku (do 1990 r.), będąc prawdziwą kuźnią kadr dla polskiej drogówki.
27 sierpnia 1990 r. Szkoła Ruchu Drogowego MO uległa likwidacji. Jej funkcje, kadrę i wyposażenie przejął Zakład Ruchu Drogowego, utworzonego w Legionowie Centrum Szkolenia Policji. 1 maja 1998 r. przestało też istnieć Biuro Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji. Wchłonięte zostało w struktury nowego Biura Koordynacji Służby Prewencyjnej KGP. W komendach wojewódzkich wydziały ruchu drogowego połączono z wydziałami prewencji. Dopiero po 10 latach nastąpiła reaktywacja Biura Ruchu Drogowego. Przywrócono też wydziały ruchu drogowego w jednostkach terenowych.
Tymczasem „pierestroiki” naszej lotnej mamy za sobą. Przed nami rok 2025.
BIALSKA „DROGÓWKA” 1960-2015
Na podstawie relacji szczęśliwie żyjących aktualnie milicjantów i policjantów bialskiej służby ruchu drogowego udało mi się spisać historię bialskiej „lotnej” od jej „narodzin” w latach 60-tych do 2015 roku. Mam już daty, jednostki i nazwiska naczelników, kierowników, dowódców, kontrolerów i sekretarek. Wiem kiedy w bialskiej służbie ruchu drogowego pojawiły się po raz pierwszy naśladowczynie słynnej po II wojnie światowej warszawskiej Lodzi. To wszystko wraz z pamiątkowymi fotografiami umieszczane jest w naszej Księdze pamięci. Oto nasza skrócona historia (ochrona danych osobowych). Znający temat „dośpiewają” sobie nazwiska i stopnie. Ci, co nosili białe pokrowce na czapkach będą mogli na naszych poniedziałkowych spotkaniach skorzystać z dokonanych ustaleń, wracając myślami do dawnych lat, gdy byliśmy młodzi, piękni i pełni zapału. Cześć pamięci tym, którzy odeszli na wieczną służbę !
asp. sztab. w st. spoczynku Zdzisiek Kozłowski
RYS HISTORYCZNY BIALSKIEJ „DROGÓWKI” OD JEJ POWSTANIA DO 2015 ROKU
Rok 1960 – „Narodziny” bialskiej „drogówki”
W Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej w Białej Podlaskiej ul. Krótka trzech milicjantów upoważnionych zostało do kontroli ruchu drogowego.W początkowym okresie nie mieli białych pokrowców na czapkach. nie mieli też przydzielonych pojazdów służbowych.
II połowa 1962 roku – Powiatowy Inspektorat Ruchu Drogowego
W bialskiej Komendzie Powiatowej MO utworzono Powiatowy Inspektorat Ruchu Drogowego (PIRD) w którym pełniło służbę 7 milicjantów ( Kierownik Inspektoratu i 6 kontrolerów). Pojazdy służbowe Inspektoratu: „Warszawa”, 2 motocykle M-72 i motocykl „Junak” będący do dyspozycji Kierownika PIRD. Milicjantów Inspektoratu nazywano : „Siedmiu wspaniałych”.
Lata 1963 – 1975 – Rozbudowa PIRD
Do Inspektoratu przybywali kolejni milicjanci. Przybywało też pojazdów służbowych. Pojawiła się druga „Warszawa”, Fiat 125p z trafipaksem (postrach piratów drogowych), motocykl „Ural” oraz motocykl MZ-250. Stan osobowy Inspektoratu powiększył się do 10 osób. W tym okresie bialska „Lotna” swoim aktywnym działaniem wzbudzała popłoch wśród kierowców powiatu bialskiego. Największym „postrachem” był zielony Fiat 125 p i jego mundurowy kierowca.
1 czerwiec 1975 r. – I Reorganizacja
Utworzenie Województwa Bialskopodlaskiego, Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Białej Podlaskiej i Wydziału Ruchu Drogowego KWMO, obsługującego cały teren województwa bialskopodlaskiego.
1975 – 1986 – Wielka rozbudowa
Do bialskiego Wydziału Ruchu Drogowego włączono milicjantów służby ruchu drogowego z komend powiatowych MO ( Radzyń, Parczew, Łosice). Żadna jednostka terenowa nie posiadała już służby ruchu drogowego. W końcowej fazie rozbudowy bialska „drogówka” liczyła ok 30 funkcjonariuszy, w tym samych kontrolerów ruchu drogowego – ponad 20. Kierownictwo WRD urzędowało w Białej Podlaskiej przy ulicy Pokoju a kontrolerzy w pewnym okresie czasu w lokalu dawnej Komendy Powiatowej MO przy ul. Krótkiej.
Rok 1986 – II Reorganizacja
Likwidacja Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej i utworzenie Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Białej Podlaskiej. Komendy Powiatowe MO przemianowano na Rejonowe Urzędy Spraw Wewnętrznych (RUSW). Rozbudowany po roku 1975 bialski Wydział Ruchu Drogowego KWMO przeorganizowano. Większość milicjantów „drogówki” przeniesiono do utworzonych w RUSW i w Komisariacie MO w Międzyrzecu Podlaskim Sekcji Ruchu Drogowego. W Białej Podlaskiej na ul. Pokoju pozostał 11-osobowy Wydział Ruchu Drogowego Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych ( naczelnik, zastępca naczelnika, sekretarka + 8 milicjantów). Na ul. Krótkiej w RUSW Biała Podlaska powstał Referat Ruchu Drogowego ( kierownik, sekretarka oraz ok. 15 kontrolerów).
Rok 1990 – III Reorganizacja
Likwidacja Milicji Obywatelskiej i powołanie Policji. Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Białej Podlaskiej przemianowano na Komendę Wojewódzką Policji. Rejonowy Urząd Spraw Wewnętrznych w Białej Podlaskiej przemianowano na Komendę Miejską Policji. Od tej pory w Białej Podlaskiej funkcjonowały dwa Wydziały Ruchu Drogowego : Wydział Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji przy Placu Wojska Polskiego oraz Wydział Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej Policji przy ul. Krótkiej.
Nowe ogniwo ruchu drogowego
Jednocześnie z likwidacją województwa bialskopodlaskiego przy Komisariacie Policji w Terespolu utworzono 7-osobowe Ogniwo Ruchu Drogowego (kierownik + 6-ciu kontrolerów). Do Ogniwa przeniesiono policjantów z bialskiego Wydziału Ruchu Drogowego.
2001 – Likwidacja Ogniwa Ruchu Drogowego
W 2001 roku zlikwidowane zostało Ogniwo Ruchu Drogowego przy Komisariacie Policji w Terespolu a policjantów przeniesiono na powrót do bialskiej „drogówki”.
1999 – 2007 – Wydział (Sekcja) Ruchu Drogowego Komendy Miejskiej (Powiatowej) Policji
W latach 1999 – 2007 w Wydziale pracowało ok. 20 kontrolerów ruchu drogowego. Funkcje naczelników pełniło kolejno 3 policjantów.
15.05.2007 – Kobiety w bialskiej „drogówce”
W tym dniu, po raz pierwszy w naszej historii do Wydziału Ruchu Drogowego KMP w Białej Podlaskiej przybyły na stanowiska kontrolerów dwie policjantki. W październiku 2007 r. naczelnikiem bialskiej „Drogówki” został oficer, pełniący obowiązki przez kolejnych 8 lat.
Kwiecień 2014 – Rozbudowa bialskiej „drogówki”
W kwietniu 2014 r. nastąpiła likwidacja Ogniwa Ruchu Drogowego Komisariatu Policji w Międzyrzecu Podlaskim. Ośmiu kontrolerów ( w tym trzy policjantki) przeniesiono do bialskiego Wydziału Ruchu Drogowego. Od tej pory bialska „drogówka” obsługiwała także teren służbowy międzyrzeckiego Komisariatu Policji.
Grudzień 2015 – Wydział Ruchu Drogowego KMP w Białej Podlaskiej
Na koniec 2015 r. „odmłodzona” bialska „drogówka” to ok. 40 funkcjonariuszy Policji ( w tym 7 policjantek), wyposażonych w nowoczesny sprzęt, odpowiednią ilość specjalistycznych radiowozów oraz motocykle. Od 1960 roku bialska „drogówka” podlegała kolejnym przeobrażeniom i udoskonaleniom. Zmieniali się ludzie i mundury. Zadania pozostały te same. Wielu z nas odeszło na zawsze. Tych, co odeszli zastępowali nowi. Zmieniał się ustrój, zmieniały się władze, prezydenci, ministrowie, komendanci. Bialska „drogówka” była, jest i będzie. Białe czapki były, są i będą nieodłącznym składnikiem naszego drogowego krajobrazu. „Misiaczków” na drogach nigdy nie zabraknie. A wszystko zaczęło się dawno, dawno temu, gdy na bialskich drogach pojawiło się trzech milicjantów zaangażowanych w działania mające na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego. To był początek naszej historii. Każdy kolejny dzień dopisuje ciąg dalszy.
MOTTO: ” ŻADEN TRUD NIE JEST ZA WIELKI DLA URATOWANIA CHOĆBY JEDNEGO ISTNIENIA LUDZKIEGO !”
Przedstawiony wyżej rys historyczny bialskiej „drogówki” sporządziłem jedynie na podstawie zapamiętanych faktów oraz wypowiedzi weteranów bialskiej służby ruchu drogowego. Dokładniejszy opis naszej historii wraz z nazwiskami jej bohaterów umieściłem w naszej „Księdze Pamięci” (do wglądu na spotkaniach prezentacyjnych naszej GRUPY REKONSTRUKCYJNEJ „BIALSKA DROGÓWKA 1960 – 1990”). O działalności Grupy Rekonstrukcyjne czytaj wpis „Grupa Rekonstrukcyjna”
weteran bialskiej drogówki aspirant sztabowy w stanie spoczynku Zdzisław Kozłowski
